Ο λαϊκός πολιτισμός και η ναυτική παράδοση του Αιγαίου από την Μαγνήτων Κιβωτός

Σήμερα Δευτέρα 6 Νοεμβρίου 2017 και ώρα 7:00 το απόγευμα, στο αμφιθέατρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος – Παράρτημα Βόλου (2ας Νοεμβρίου & Ξενοφώντος, Στοά Καραπατή, ο φορέας Πολιτισμού της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού, «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος» και η Ακαδημία Λαϊκού Πολιτιστικού & Τοπικής Ιστορίας σε συνεργασία με την Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού και τον Οργανισμό Λιμένος Βόλου, παρουσιάζουν τον  συλλογικού τόμου για τη Ναυτική Παράδοση της Ελλάδος. 

Εμπεριέχει   όλες τις εισηγήσεις του Πανελληνίου Συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε στον Βόλο με την ολοκλήρωση του «Θεματικού Έτους Πολιτισμού 2015», με τίτλο: «Μάγνητες και ο Πολιτισμός της Θάλασσας».

Ο συλλογικός τόμος εκδόθηκε από την Εκδοτική Δημητριάδος και τον επιμελήθηκε η Μαρία Γκασούκα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής & Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού και ο Αλέξανδρος Καπανιάρης, Διδάκτωρ Ψηφιακής Λαογραφίας και Εκπαίδευσης, Οργανωτικός Γραμματέας της «Μαγνήτων Κιβωτού».

 Για τον τόμο θα μιλήσουν:

η Μαρία Γκασούκα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής & Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου,

ο Ευάγγελος Καραμανές, Διευθύνων του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, και

η Αικατερίνη Πολυμέρου – Καμηλάκη, Δρ Λαογραφίας και τ.
Διευθύντρια, επιστημονικός συνεργάτης Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.

Την εκδήλωση συντονίζει ο  Αλέξανδρος Γ. Καπανιάρης, Δρ Ψηφιακής Λαογραφίας, Επιμελητής της Έκδοσης, Οργανωτικός Γραμματέας Δ.Σ. «Μαγνήτων Κιβωτού» ενώ χαιρετισμό θα απευθύνει ο Προϊστάμενος A΄ Τμ. Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς & Διαπολιτισμικών Θεμάτων  της Δ/νσης Νεότερου Πολιτιστικού Αποθέματος & Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Γιάννης Δρίνης.

Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με παρέμβαση του  Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Δημητριάδος & Αλμυρού κ. Ιγνάτιου. Παράλληλα στην είσοδο του αμφιθεάτρου θα λειτουργήσει έκθεση εικαστικών του Βασίλη Καποδίστρια, μέλους του Δ.Σ. της «Μαγνήτων Κιβωτού», με συνθέσεις από ξύλο και μέταλλο για τη ναυτιλία του Ανατολικού Πηλίου με τίτλο: «Κίνησαν τα Καράβια τα Ζαγοριανά».

Ο συλλογικός τόμος «Ο λαϊκός πολιτισμός και η ναυτική παράδοση του Αιγαίου», προήλθε από τις εισηγήσεις του Πανελλήνιου Συνέδριου για τη ναυτική παράδοση, με τίτλο: «Μάγνητες και ο πολιτισμός της θάλασσας», που διοργανώθηκε στις 4-5 Δεκεμβρίου 2015 στον  Βόλο από την Ακαδημία Λαϊκού Πολιτισμού & Τοπικής Ιστορίας της «Μαγνήτων Κιβωτού» της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος & Αλμυρού, το Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου και την Ομάδα Εργασίας για την Προστασία και την Ανάδειξη των Παραδοσιακών Σκαφών και της Ξυλοναυπηγικής Τέχνης του Ελληνικού Χώρου του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού. Οι θεματικές του συλλογικού τόμου είναι: α) η Πολιτιστική Κληρονομιά, β) η Ναυπηγική Τέχνη, γ) η Εκπαίδευση, οι Τέχνες & οι Νέες Τεχνολογίες, δ) η Ορθοδοξία & η Ναυτική Παράδοση, ε) ο Λαϊκός Πολιτισμός και  η Ναυτική Παράδοση.

Ο συλλογικός τόμος καλύπτει μια σειρά ζητημάτων που σχετίζονται με τη ναυπηγική, τη ξυλοναυπηγική τέχνη, τη διαχείριση της ελληνικής ναυτικής κληρονομιάς και παράδοσης από μουσειακούς οργανισμούς, τις λαϊκές τέχνες και τεχνικές, το λαϊκό τραγούδι, τη λαϊκή ζωγραφική, την άυλη πολιτιστική κληρονομιά, τα εκπαιδευτικά προγράμματα που έχουν σαν στόχο τη διδασκαλία ενοτήτων του λαϊκού πολιτισμού και της ναυτικής παράδοσης και, τέλος, τη ναυτική και ναυπηγική πολιτιστική κληρονομιά.

Ειδικότερα στην Ενότητα Α’: Πολιτιστική Κληρονομιά περιλαμβάνει τις εισηγήσεις: α) Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: Η Μαγνησία στο Αρχείο Καταγραφής Προφορικών Μαρτυριών του Μουσείου Ναυπηγικών και Ναυτικών Τεχνών του Αιγαίου του Κωνσταντίνου Δαμιανίδη, β) Δημόσιες Πολιτικές για την Προστασία και την Ανάδειξη της Παραδοσιακής Ξυλοναυπηγικής Τέχνης. Απολογισμός και Προοπτικές του Γιάννη Δρίνη, γ) Νέος Λιμενοδείκτης του Νικολάου Κοτσοβίλλη: Ένα navigator από χαρτί! των Αλέξανδρου Γ. Καπανιάρη και  Νικόλαου Απ. Μανίνη, δ) Πανελλήνια Συνέδρια Ναυτικών Μουσείων 1996-2014: Συμπεράσματα για τη διαχείριση της ελληνικής ναυτικής κληρονομιάς και παράδοσης από μουσειακούς οργανισμούς από την Αναστασία Αναγνωστοπούλου-Παλούμπη.

Η ενότητα Β΄: Ναυπηγική τέχνη περιλαμβάνει τις εισηγήσεις: α) Τὰ συμφωνητικὰ κατασκευῆς πλοίων ὡς πηγὴ πληροφοριῶν γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ ναυπηγείου τῆς Χώρας Σκοπέλου τὸν 19ο αιώνα, του Πρεσβύτερου Κωνσταντίνου N. Καλλιανού, β) Η αναβίωση της παραδοσιακής ναυπηγικής τέχνης στην Σκόπελο, του Γιώργου Τζαβάρα και Κωστή Κοσύφη, γ) Σκιάθος: Δύο Αιώνες Ναυπηγικής και Ναυτικής Παράδοσης του Γιάννη Παρίση, δ) Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης – Ξύλινα αλιευτικά σκάφη: 12500-0 του Νίκου Καβαλλιέρου.

Η ενότητα  Γ’: Εκπαίδευση, Τέχνες & Νέες Τεχνολογίες περιλαμβάνει τις εισηγήσεις: α) Σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων για το λαϊκό πολιτισμό και τη ναυτική παράδοση: Δημιουργώντας έντυπο και ψηφιακό υλικό της Μαρίας Γκασούκα και του Αλέξανδρου Καπανιάρη, β) Η περιπέτεια, το ταξίδι και το πένθος, από τον Χαλεπά στον Ντε Κίρικο και από την Θάλασσα των Αργοναυτών στο Αιγαίο που έγινε σήμερα υγρό νεκροταφείο: σκέψεις για την δύναμη αλλά και την αδυναμία της τέχνης και του πολιτισμού του  Μάνου Στεφανίδη.

Η ενότητα  Δ’: Ορθοδοξία και ναυτική παράδοση περιλαμβάνει τις εισηγήσεις: α) «Θαλάσσης "απεικονίσεις" εν ήχω φωνής» - Η θάλασσα και ο κόσμος της στην ορθόδοξη υμνογραφία και την ψαλτική μελοποιία του Κωνσταντίνου Χαριλ. Καραγκούνη, β) Ακιδογραφήματα πλοίων, μια προσέγγιση του θέματος με αφορμή τον Άγιο Νικόλαο στα Κανάλια της Μαγνησίας της Κατερίνας Δελούκα, γ) Xαράγματα, ιστιοφόρων και κωπήλατων πλοίων στο ιερό της Μονής Αγίου Νικολάου Γαλατάκη βόρειας Εύβοιας του Γιάννη  Φαφούτη.

Η τελευταία ενότητα  Ε’: Λαϊκός πολιτισμός και ναυτική παράδοση περιλαμβάνει τις εισηγήσεις: α) Ο Άγιος Νικόλαος στο λαϊκό βίο και πολιτισμό του Ευάγγελου Καραμανέ, β) Θάλασσα με τα καράβια. Συμβολή στη θαλασσινή λαογραφία της Αικατερίνης Πολυμέρου-Καμηλάκη, β) Θαλασσογραφίες του λαϊκού ζωγράφου Διαμαντή Κέφη (1901-1976) στην ευρύτερη περιοχή του Ν. Μαγνησίας της Bάσσας Παρασκευά, γ) Ένα τραγούδι, νεότερη δημιουργία μουσικού του δημοτικού τραγουδιού, για το πολύνεκρο ναυάγιο σπογγαλιευτικού σκάφους από το Τρίκερι στη νησίδα Γιούρα των Βορείων Σποράδων το 1957 του  Χρήστου Γ. Καλαντζή.