"Ένα στολίδι για την ειρεσιώνη" στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ιστορία του στολισμού του χριστουγεννιάτικου δέντρου

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας και το Σωματείο «Φίλοι του Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου και των Αρχαιολογικών Χώρων Μαγνησίας και Σποράδων» συνδιοργανώνουν Εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Ένα στολίδι για την ειρεσιώνη» στο «Αθανασάκειο» Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου, την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019 και ώρα 10:30. Στην εκδήλωση θα συμμετέχει η χορωδία του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ν. Ιωνίας με την μουσικό κα Κατερίνα Κασιάρα και την ευγενή συγκατάθεση του διευθυντή της σχολικής μονάδας κ. Ιωάννη Σαμαρά.

Η ιδέα για το στολισμό ενός δέντρου κατά τα Χριστούγεννα δεν είναι ξενόφερτη, όπως θεωρείται από πολλούς. Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε παρόμοιο έθιμο, μόνο που το φυτό δεν ήταν έλατο, αλλά η Ειρεσιώνη. Η Ειρεσιώνη ήταν κλάδος αγριελιάς (κότινος) στολισμένος με γιρλάντες από μαλλί λευκό και κόκκινο και τους πρώτους φθινοπωρινούς καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά). Αποτελούσε έκφραση ευχαριστίας για τη γονιμότητα της γης του αγροτικού έτους που τελείωνε, και παράκληση για γονιμότητα και ευφορία της γης κατά το επόμενο.
Η λέξη Ειρεσιώνη προέρχεται από τη λέξη είρος (έριον=μαλλί). Η Ειρεσιώνη περιφερόταν στους δρόμους των Αθηνών, την έβδομη ημέρα του μηνός Πυανεψιώνος (22 Σεπτεμβρίου – 20 Οκτωβρίου) από παιδιά «αμφιθαλή», των οποίων δηλαδή και οι δύο γονείς ζούσαν. Τα παιδιά έψαλλαν ειδικό άσμα με το ίδιο όνομα  από σπίτι σε σπίτι, παίρνοντας φιλοδώρημα από τον νοικοκύρη ή την κυρά.  Όταν έφθαναν στα δικά τους σπίτια, ιδίως στα αγροτικά, κατά τον Αριστοφάνη, κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτα, όπου έμενε μέχρι την ίδια ημέρα του επόμενου έτους, οπότε, αφού τοποθετούσαν την νέα, κατέβαζαν την παλιά και την έκαιγαν.

To Χριστουγεννιάτικο δένδρο, και μάλιστα ως μετεξέλιξη της αρχαίας Ελληνικής Ειρεσιώνης, όχι μόνο δεν απαγορευόταν στο Βυζάντιο, αλλά αντίθετα κατά την εορτή των Χριστουγέννων με  διαταγή του επάρχου της κάθε πόλης, γινόταν καθαρισμός των δρόμων και στολισμός κατά διαστήματα στημένων στύλων με δενδρολίβανα, κλάδους μυρτιάς και άνθη εποχής.

Στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετάσχουν παιδιά από 5 έως 12 ετών με τους γονείς τους και να στολίσουν το χριστουγεννιάτικο δέντρο του Μουσείου με στολίδια εμπνευσμένα από το αρχαίο ελληνικό έθιμο της Ειρεσιώνης.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα διαρκέσει έως τις 12:30 μμ. 

Νέος μεταφέρει  ειρεσιώνη. Αθήνα. Λεπτομέρεια από τη ζωφόρο της δυτικής πλευράς του Ναού της Θεοτόκου Γοργοεπηκόου και Αγίου Ελευθερίου (Αθήνα).