Του παιδοψυχολόγου Γιώργου Μπουμπούση
Ζώντας με τα παιδιά μας και… τον κορωναϊό
Τον τελευταίο καιρό έχουμε γίνει μάρτυρες μιας πραγματικότητας που πολλοί την παρομοιάζουν με σενάριο από ψυχολογικό θρίλερ ή σειράς όπου η αγωνία κορυφώνεται επεισόδιο με το επεισόδιο. Εικόνες και έννοιες πρωτόγνωρες μπήκαν για τα καλά στη ζωή μας, επηρεάζοντας την καθημερινότητά μας. Ο κορωναϊός( ή κορωνοϊός για άλλους) εισέβαλε στη ζωή τη δική μας αλλά και των παιδιών μας, μεταβάλλοντας τις ως τώρα συνήθειές μας. Ως ενήλικες έχουμε υποχρέωση να ενημερώσουμε τα παιδιά μας για τα καινούρια δεδομένα αλλά και να προστατεύουμε τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική τους υγεία.
Ορισμένες οδηγίες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ως προς αυτή την κατεύθυνση είναι και οι ακόλουθες:
1) Ενημερώνουμε τα παιδιά μας για τον κορωναϊό εφόσον πρώτα εμείς έχουμε ενημερωθεί σωστά για αυτόν κι έχουμε ελέγξει τους δικούς μας αδικαιολόγητους φόβους. Προσαρμόζουμε το λεξιλόγιό μας στο γνωστικό επίπεδο του παιδιού και του παρέχουμε επαρκή πληροφόρηση κυρίως για το πώς μπορεί να προστατέψει τον εαυτό του και τους άλλους από αυτόν. Η πληροφόρησή μας θα πρέπει να είναι εστιασμένη κυρίως στις οδηγίες προσωπικής υγιεινής.
1) Ενημερώνουμε τα παιδιά μας για τον κορωναϊό εφόσον πρώτα εμείς έχουμε ενημερωθεί σωστά για αυτόν κι έχουμε ελέγξει τους δικούς μας αδικαιολόγητους φόβους. Προσαρμόζουμε το λεξιλόγιό μας στο γνωστικό επίπεδο του παιδιού και του παρέχουμε επαρκή πληροφόρηση κυρίως για το πώς μπορεί να προστατέψει τον εαυτό του και τους άλλους από αυτόν. Η πληροφόρησή μας θα πρέπει να είναι εστιασμένη κυρίως στις οδηγίες προσωπικής υγιεινής.
2) Αν τα παιδιά μας είναι μικρά, μπορούμε να κολλήσουμε καρτέλες σε εμφανή σημεία ( στην τουαλέτα ή σε κοινόχρηστους χώρους του σπιτιού) με οδηγίες προφύλαξης. Οι καρτέλες δίνουν σύντομες οδηγίες και μπορεί να είναι εικονογραφημένες.
π.χ. Έπλυνες καλά τα χέρια σου; (Τοποθετείται στον νιπτήρα)
Βγάλε τα παπούτσια και άλλαξε τα ρούχα σου. ( Την έχουμε στην πόρτα εισόδου, ώστε να τη βλέπει το παιδί όταν γυρνάει από έναν περίπατο ή μια εξωτερική δουλειά).
π.χ. Έπλυνες καλά τα χέρια σου; (Τοποθετείται στον νιπτήρα)
Βγάλε τα παπούτσια και άλλαξε τα ρούχα σου. ( Την έχουμε στην πόρτα εισόδου, ώστε να τη βλέπει το παιδί όταν γυρνάει από έναν περίπατο ή μια εξωτερική δουλειά).
3) Ενημερώνουμε τα παιδιά για τις αλλαγές στην καθημερινότητά τους λόγω του κορωναϊού. Δεν διαπραγματευόμαστε κανόνες που έχουν να κάνουν με την υγεία μας. Είμαστε ξεκάθαροι στο τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται.
4) Τα καθησυχάζουμε ότι οι αλλαγές στη ζωή τους είναι προσωρινές. Αποφεύγουμε να προσδιορίσουμε με σαφήνεια το διάστημα που θα διαρκέσει ο περιορισμός, ορίζοντάς τον στο περίπου. π.χ. Οι γιατροί λένε ότι θα χρειαστεί να ζήσουμε έτσι μέχρι και τέλη Μάη.
5) Εξηγούμε άγνωστες λέξεις και φράσεις που έχουν διεισδύσει στην καθημερινότητά τους όπως πανδημία, λοιμωξιολόγος, καραντίνα, τυφλά κρούσματα κτλ πάντα σε συνάρτηση με την ηλικία και τις δικές τους ανάγκες πληροφόρησης.
6) Αποφεύγουμε την καταστροφολογία, τα σενάρια συνωμοσίας, και τη διαρκή συζήτηση γύρω από τον κορωναϊό. Σκοπός μας δεν είναι να τρομοκρατήσουμε τα παιδιά αλλά να τους προσφέρουμε επαρκή πληροφόρηση. Η υπερβολή στην ενημέρωση οδηγεί στην ψυχική κόπωση και σε πιθανή μελλοντική απροσεξία σε θέματα υγείας.
7) Ειδικότερα στο θέμα των θανάτων από τον κωροναϊό καλό θα είναι να αποφεύγουμε να εκτίθενται τα παιδιά σε συνεχή πληροφόρηση. Μπορούμε να τα ενημερώσουμε, εφόσον καταλάβουμε πως το επιθυμούν, ότι οι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους είχαν για διάφορους λόγους αδύναμο ανοσοποιητικό, ήταν μεγάλοι σε ηλικία, είχαν κι άλλα προβλήματα υγείας κτλ. Εστιάζουμε όμως σε εκείνους που κερδίζουν τη μάχη με τον κορωναϊό, ακολουθώντας τις οδηγίες των γιατρών. Ο λόγος μας είναι ειλικρινής και καθησυχαστικός.
8) Συζητούμε με τα παιδιά μας τη φράση «ατομική ευθύνη» μέσα από απλά παραδείγματα και ιστοριούλες. Ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή τους, δίνοντας της ηρωικές διαστάσεις: « Με τη δική σου υπεύθυνη συμπεριφορά ο κορωναϊόςθα μείνει μακριά από τον παππού και τη γιαγιά. Τώρα εσύ τους προστατεύεις από τον κορωναϊο. Είσαι ένας ήρωας!»
9) Παραμένουμε αισιόδοξοι. Επισημαίνουμε ότι επιστήμονες σε όλον τον κόσμο φτιάχνουν μια ασπίδα για να νικήσουν τον ιό και σύντομα θα τα καταφέρουν.
Στα πιο μικρά παιδιά μάλιστα μπορούμε να προσωποποιήσουμε τον κορωναϊό με μια αστεία φιγούρα. Θα είχε ενδιαφέρον να τα παροτρύνουμε να τον ζωγραφίσουν όσο πιο αστείο μπορούν.
« Είναι τόσο χαζούλης που νομίζει ότι μπορεί να νικήσει τους πάντες. Όμως εσύ με δυο τρία απλά πράγματα μπορείς εύκολα να τον νικάς! Να, για παράδειγμα κάθε φορά που πλένεις τα χέρια σου καλά, εκείνος λιώνει και χάνεται για πάντα! Προσοχή όμως γιατί είναι πονηρούλης και ψάχνει τρόπους να σε κερδίσει. Μην τον αφήσεις να τα καταφέρει! »
« Είναι τόσο χαζούλης που νομίζει ότι μπορεί να νικήσει τους πάντες. Όμως εσύ με δυο τρία απλά πράγματα μπορείς εύκολα να τον νικάς! Να, για παράδειγμα κάθε φορά που πλένεις τα χέρια σου καλά, εκείνος λιώνει και χάνεται για πάντα! Προσοχή όμως γιατί είναι πονηρούλης και ψάχνει τρόπους να σε κερδίσει. Μην τον αφήσεις να τα καταφέρει! »
10) Ωθούμε τα παιδιά μας να εκφράζουν τις όποιες ανησυχίες τους για τον κορωναϊο μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες. Ζωγραφική, χειροτεχνία, συγγραφή μικρής ιστορίας, διήγηση κτλ είναι τρόποι εκτόνωσης δυσάρεστων συναισθημάτων, όπως του φόβου ή του άγχους.
Τέλος, και σε αυτό θα ήθελα να σταθώ λίγο περισσότερο, επειδή η ζωή μας θα παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ρυθμούς κορωναϊού, καλό είναι να δημιουργήσουμε για τα παιδιά μας ένα δομημένο καθημερινό πρόγραμμα. Ο άπειρος ελεύθερος χρόνος θεωρώ ότι χρειάζεται να κατανεμηθεί σωστά ώστε ούτε τα παιδιά να βαριούνται ή να βυθίζονται στον κόσμο του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, ούτε εμείς να πελαγώνουμε μη ξέροντας τι άλλο να κάνουμε για να τα κρατήσουμε ήρεμα. Σκοπός μας είναι να εκμεταλλευτούμε δημιουργικά αυτό το διάστημα. Αν τα παιδιά θεωρήσουν ότι είναι σε μόνιμες διακοπές, η επιστροφή στην καθημερινότητα θα είναι πολύ δύσκολη. Μαζί τους μπορούμε να φτιάξουμε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα με σαφείς δράσεις μέσα στην ημέρα, το οποίο και μπορεί να αλλάζει.
Παράδειγμα 1 ( Για πιο μικρά παιδιά)
Πρόγραμμα καθημερινών δραστηριοτήτων ΔΕΥΤΕΡΑ- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
9:00-11:00 Ξύπνημα. Πρωινό. Βλέπεις τηλεόραση. Ακούς μουσική. Παίζεις με τα παιχνίδια σου.
11:00-13:00 Επανάληψη στα μαθήματα. Κάνεις ασκησούλες που σου βάζω.
13:00 – 15:00 Φαγητό. Παίζεις με τάμπλετ. Παίζεις με τα παιχνίδια σου.
15:00-17:00 Ο καθένας στο δωμάτιό του. Κοιμάσαι, διαβάζεις ένα κόμιξ ή το αγαπημένο σου βιβλίο.
17:00-18:00 Βγαίνουμε στο μπαλκόνι. Ποτίζουμε τις γλάστρες. Καθαρίζουμε το καναρίνι στο κλουβί. ( Προσπαθούμε να εμπλέξουμε το παιδί σε εργασίες του σπιτιού).
18:00-19:00 Χειροτεχνία.
19:00-21:00 Παίζουμε επιτραπέζια όλοι μαζί.
21:00-22:00 Βλέπουμε παιδικές ταινίες. Ύπνος
Πρόγραμμα καθημερινών δραστηριοτήτων ΔΕΥΤΕΡΑ- ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
9:00-11:00 Ξύπνημα. Πρωινό. Βλέπεις τηλεόραση. Ακούς μουσική. Παίζεις με τα παιχνίδια σου.
11:00-13:00 Επανάληψη στα μαθήματα. Κάνεις ασκησούλες που σου βάζω.
13:00 – 15:00 Φαγητό. Παίζεις με τάμπλετ. Παίζεις με τα παιχνίδια σου.
15:00-17:00 Ο καθένας στο δωμάτιό του. Κοιμάσαι, διαβάζεις ένα κόμιξ ή το αγαπημένο σου βιβλίο.
17:00-18:00 Βγαίνουμε στο μπαλκόνι. Ποτίζουμε τις γλάστρες. Καθαρίζουμε το καναρίνι στο κλουβί. ( Προσπαθούμε να εμπλέξουμε το παιδί σε εργασίες του σπιτιού).
18:00-19:00 Χειροτεχνία.
19:00-21:00 Παίζουμε επιτραπέζια όλοι μαζί.
21:00-22:00 Βλέπουμε παιδικές ταινίες. Ύπνος
Παράδειγμα 2 ( Για πιο μεγάλα παιδιά)
Μέσα στην ημέρα θα πρέπει να κάνεις όλα τα παρακάτω. Εσύ επιλέγεις τη σειρά που θες να τα κάνεις , τσεκάροντας τί κάνεις κάθε φορά:
1 ώρα επανάληψη Αγγλικά
1 ώρα κάνεις ασκήσεις από το βιβλίο που σου αγόρασα
2 ώρες παίζεις τάμπλετ
1 ώρα με βοηθάς σε δουλειές του σπιτιού
2 ώρες βλέπεις ταινία
1 ώρα διαβάζεις το αγαπημένο σου βιβλίο ή κόμιξ
Μισή ώρα παίρνεις τηλέφωνο τον φίλο σου να μιλήσετε
Μέσα στην ημέρα θα πρέπει να κάνεις όλα τα παρακάτω. Εσύ επιλέγεις τη σειρά που θες να τα κάνεις , τσεκάροντας τί κάνεις κάθε φορά:
1 ώρα επανάληψη Αγγλικά
1 ώρα κάνεις ασκήσεις από το βιβλίο που σου αγόρασα
2 ώρες παίζεις τάμπλετ
1 ώρα με βοηθάς σε δουλειές του σπιτιού
2 ώρες βλέπεις ταινία
1 ώρα διαβάζεις το αγαπημένο σου βιβλίο ή κόμιξ
Μισή ώρα παίρνεις τηλέφωνο τον φίλο σου να μιλήσετε
Σημειώνω πως τα παραδείγματα είναι μόνο ενδεικτικά. Η κάθε οικογένεια τα προσαρμόζει στο δικό της πλαίσιο.
Ο άνθρωπος που καθημερινά έχει στόχους και δε μένει αδρανής, μπορεί να ανταπεξέρχεται σε δύσκολες καταστάσεις και φυσικά να μη βαριέται. Είναι απαραίτητο να εισάγουμε στην καθημερινότητα των παιδιών μας τέτοιους στόχους. Αποφεύγουμε έτσι την μονοτονία-απραξία που οδηγεί σε ανηδονία και κατ’ επέκταση γκρίνια. Είναι προτιμότερο το παιδί μας να γκρινιάζει γιατί έχει πολλά να κάνει από το να δυσανασχετεί γιατί δεν έχει να κάνει τίποτα.
Οι επόμενοι μήνες είναι δύσκολοι για όλους μας. Το επίπεδο προσαρμοστικότητάς μας σε συνθήκες εγκλεισμού, είναι το στοίχημα που μπορεί να κερδηθεί αν συνεχίσουμε να είμαστε αισιόδοξοι, παραγωγικοί και δημιουργικοί!
*Ο Γιώργος Μπουμπούσης είναι Παιδοψυχολόγος – Εκπαιδευτικός, MScΣχολικής Ψυχολογίας
Ο άνθρωπος που καθημερινά έχει στόχους και δε μένει αδρανής, μπορεί να ανταπεξέρχεται σε δύσκολες καταστάσεις και φυσικά να μη βαριέται. Είναι απαραίτητο να εισάγουμε στην καθημερινότητα των παιδιών μας τέτοιους στόχους. Αποφεύγουμε έτσι την μονοτονία-απραξία που οδηγεί σε ανηδονία και κατ’ επέκταση γκρίνια. Είναι προτιμότερο το παιδί μας να γκρινιάζει γιατί έχει πολλά να κάνει από το να δυσανασχετεί γιατί δεν έχει να κάνει τίποτα.
Οι επόμενοι μήνες είναι δύσκολοι για όλους μας. Το επίπεδο προσαρμοστικότητάς μας σε συνθήκες εγκλεισμού, είναι το στοίχημα που μπορεί να κερδηθεί αν συνεχίσουμε να είμαστε αισιόδοξοι, παραγωγικοί και δημιουργικοί!
*Ο Γιώργος Μπουμπούσης είναι Παιδοψυχολόγος – Εκπαιδευτικός, MScΣχολικής Ψυχολογίας
Από το parents24
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου