Έκτη ψηφιακή ξενάγηση: «Οι Β. Σποράδες μέσα από τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους»

 

Συνεχίζονται οι θεματικές διαδικτυακές ξεναγήσεις

στους αρχαιολογικούς χώρους της Μαγνησίας

Το ενδιαφέρον πάρα πολλών, μαθητών, σπουδαστών, φοιτητών, εκπαιδευτικών, γονέων αλλά και όσων πολιτών επιθυμούσαν να μάθουν και να ξεναγηθούν σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους της Μαγνησίας, συγκέντρωσαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα οι δωρεάν «Ψηφιακές ξεναγήσεις» που διοργάνωσαν όλους τους προηγούμενους μήνες,, οι “Φίλοι του Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου και Αρχαιολογικών Χώρων Μαγνησίας & Βορείων Σποράδων” σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας και την Ένωση Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δ. Βόλου. Πραγματοποιήθηκαν συνολικά εννέα ξεναγήσεις σε διάφορα σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος, ενώ μετά από προτροπή πολλών συμπολιτών, καθώς το καθεστώς εφαρμογής των μέτρων κατά της πανδημίας του κορωνοϊού συνεχίζεται, θα γίνουν εκ νέου εμπλουτισμένες σχετικές ξεναγήσεις, απευθυνόμενες σε όλους όσοι επιθυμούν να συμμετάσχουν.

Υπενθυμίζεται ότι η πανδημία του Covid-19 ανάγκασε τους προαναφερόμενους φορείς, να διακόψουν προσωρινά τις προγραμματισμένες και εξαιρετικά επιτυχημένες δια ζώσης δωρεάν ξεναγήσεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους της Μαγνησίας, που πραγματοποιούνται τα προηγούμενα χρόνια.

Τις ξεναγήσεις έκανε για μία ακόμη χρονιά η διδάκτωρ Νεότερης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας-διπλωματούχος ξεναγός και μέλος του σωματείου «Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου και Αρχαιολογικών Χώρων Μαγνησίας και Β. Σποράδων», κα Μελίνα Κωστίδη.

Όπως δηλώνει η πρόεδρος του Σωματείου «Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου και Αρχαιολογικών Χώρων Μαγνησίας & Βορείων Σποράδων» κα Σούλα Μπαρτζιώκα, «τα μέλη του σωματείου με την αμέριστη στήριξη και συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας και της Ένωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δ. Βόλου αποφάσισαν  να αξιοποιήσουν τα τεχνολογικά μέσα (διαδίκτυο, φωτογραφίες, βίντεο) και να επιχειρήσουν ψηφιακές βόλτες στην περιοχή, καλώντας το κοινό που τους ακολουθούσε ενεργά και πρόθυμα στις δράσεις τους, να στηρίξει και αυτή την πρωτοβουλία τους. Για να υπάρχει καλύτερη και ευκολότερη πρόσβαση, το υλικό όλων των ψηφιακών ξεναγήσεων και των πολιτιστικών δράσεων του Σωματείου θα αναρτάται στη δημόσια σελίδα στο Facebook ΦΙΛΟΙ ΑΘΑΝΑΣΑΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΒΟΛΟΥ-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ αλλά και στο αντίστοιχο προφίλ στο Facebook της Ένωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δ. Βόλου, καθώς και στα sites των δύο φορέων, ώστε να το επισκέπτονται όλοι όσοι το επιθυμούν.

Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ένωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δ. Βόλου Ηλίας Κουτσερής, ο πολιτισμός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Παιδείας μας και οι ξεναγήσεις, μια όμορφη και δημιουργική γνώση καθώς και διαφυγή απ΄τη καθημερινότητα, παιδιών και γονέων και αίτημα πλέον πολλών. Η Ένωση θα συνεχίσει τη συμβολή της και σε αυτό τον τομέα, με τη συνεργασία των «Φίλων των Μουσείων» και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας.

Έκτη ψηφιακή ξενάγηση: «Οι Β. Σποράδες μέσα

από τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους»

Η έκτη θεματική ψηφιακή ξενάγηση έχει τίτλο: «Οι Β. Σποράδες μέσα από τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς τους χώρους».   Γίνεται ιστορική αναφορά στα τρία νησιά, αναφορά στις ανασκαφές στη θέση Κεφάλα Σκιάθου, στo Ασκληπιείο της Πεπαρήθου, στο ναυάγιο της νήσου Περιστέρας Αλοννήσου, σε χρήσιμες διαδικτυακές πηγές πληροφοριών κ.λ.π. 

6η θεματική ψηφιακή ξενάγηση:

Οι Β. Σποράδες μέσα από τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς τους χώρους

Μελίνα Κωστίδη

Διδάκτωρ Νεότερης Ιστορίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας-διπλωματούχος ξεναγός, μέλος του σωματείου

«Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου»

melinakostidi@hotmail.com

 

 

Έκτη ψηφιακή ξενάγηση με τίτλο:

“ Οι Β. Σποράδες μέσα από τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς τους χώρους ”

Το Σωματείο «Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου  και Αρχαιολογικών Χώρων Μαγνησίας & Βορείων Σποράδων»  σας καλωσορίζει με ιδιαίτερη χαρά στην έκτη θεματική ψηφιακή μας ξενάγηση με τίτλο: «Οι Β. Σποράδες μέσα από τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς τους χώρους». Ανοίγουμε τα «ψηφιακά» μας πανιά και σαλπάρουμε για τη Σκιάθο, τη Σκόπελο και την Αλόννησο. Θα επισκεφτούμε ψηφιακά τη θέση Κεφάλα Σκιάθου, το Ασκληπιείο Σκοπέλου και θα καταδυθούμε στο ναυάγιο της νήσου Περιστέρας Αλοννήσου. Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, την Ένωση Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δ. Βόλου και τη διδάκτορα Νεότερης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας-διπλωματούχο ξεναγό, κα Μελίνα Κωστίδη. Για να υπάρχει καλύτερη και ευκολότερη πρόσβαση το υλικό όλων των ψηφιακών ξεναγήσεων και των πολιτιστικών δράσεων του Σωματείου αναρτάται στη δημόσια σελίδα μας στο Facebook ΦΙΛΟΙ ΑΘΑΝΑΣΑΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΒΟΛΟΥ-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ.

Καλό ψηφιακό ταξίδι!

Σούλα Μπαρτζιώκα,

 πρόεδρος του Σωματείου «Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου και Αρχαιολογικών Χώρων Μαγνησίας & Βορείων Σποράδων»

 

 

 

 

 

 

Βόρειες Σποράδες

Οι Β. Σποράδες είναι ένα σύμπλεγμα νησιών του Αιγαίου  τα οποία βρίσκονται στην περιοχή βόρεια της Εύβοιας και ανατολικά της Μαγνησίας. Η Σκιάθος, η Σκόπελος, η Αλόννησος και η Σκύρος, αποτελούν τον βασικό κορμό των Σποράδων, στις οποίες  ανήκουν και τα πολύ μικρά νησιά Περιστέρα και Κυρά Παναγιά. Υπάγονται στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και ειδικότερα στην Περιφερειακή Ενότητα Σποράδων, με εξαίρεση τη Σκύρο που ανήκει διοικητικά στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και ειδικότερα στην Περιφερειακή Ενότητα Ευβοίας.  

 Στην αρχαιότητα «Σποράδες» αποκαλούνταν όλα τα διάσπαρτα νησιά του Αιγαίου εκτός από τα γειτονικά στην ιερή νήσο Δήλο. Οι σημερινές Σποράδες είναι οι άλλοτε Θεσσαλικές και κατά την αρχαιότητα οι Μαγνήτων νήσοι. Τα νησιά των Σποράδων  συμμετείχαν στην Επανάσταση του 1821. Μετά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους  Βόρειες Σποράδες χαρακτηρίστηκαν όλα τα νησιά βόρεια των Κυκλάδων και Νότιες Σποράδες όλα τα νησιά δυτικά των Κυκλάδων.

https://www.gtp.gr/LocPage.asp?id=13166&lng=1

Σκιάθος

O γεωγράφος Σκύλαξ ο Kαρυανδεύς χαρακτηρίζει τη Σκιάθο ως «δίπολη» και με λιμάνι. Οι δύο αρχαίες πόλεις της Σκιάθου βρίσκονταν:

 Στη θέση Κεφάλα, στον όρμο Ξάνεμο. Εκεί αποκαλύφθηκαν ερείπια αρχαίου οικισμού με διαρκή κατοίκηση από τη Νεολιθική και τη Μυκηναϊκή εποχή έως και τα Πρωτογεωμετρικά, Αρχαϊκά και Κλασικά χρόνια.

Στη θέση της σημερινής πόλης της Σκιάθου. Η άφθονη κεραμική, τα χάλκινα νομίσματα και άλλα ευρήματα χρονολογούν με ασφάλεια την πρώτη οικοδομική φάση το νωρίτερο στα τέλη του 5ου και στη διάρκεια του 4ου αιώνα π.X.

Οι δυο πόλεις της αρχαίας Σκιάθου συνυπήρχαν ουσιαστικά μόνο κατά τους κλασικούς χρόνους, πιθανότερο στα τέλη του 5ου και κυρίως στον 4ο αι. π.X. Αδιευκρίνιστοι παραμένουν οι λόγοι της εγκατάλειψης της πρώτης πόλης και της ίδρυσης της δεύτερης πόλης στη Σκιάθο. H έντονη παρουσία των Aθηναίων και η ανάγκη οργάνωσης μιας ισχυρής ναυτικής βάσης στους πλέον κατάλληλους όρμους της NA πλευράς του νησιού ίσως αποτέλεσαν τη βασική αιτία.

 

 

http://efamagvolos.culture.gr/Skiathos.html

Ανασκαφές στη θέση Κεφάλα Σκιάθου

Ο Τομέας Αρχαιολογίας του Τμήματος ΙΑΚΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε συνεργασία με την ΙΓ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, διενεργεί από το 2009 επιφανειακές έρευνες στη θέση «Κεφάλα» της Σκιάθου, στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού, δίπλα στον όρμο «Ξάνεμο». Τα έως τώρα ευρήματα υποδεικνύουν έναν κομβικό οικισμό του κεντρικού Αιγαίου, σε άμεση γειτνίαση και επαφή κυρίως με τη Θεσσαλία και την Εύβοια.

Επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του Τομέα Αρχαιολογίας του Τμήματος ΙΑΚΑ είναι ο καθηγητής Αλέξανδρος Μαζαράκης Αινιάν. Την ΙΓ' ΕΠΚΑ εκπροσωπούν η Επί Τιμή προϊσταμένη της Εφορείας Δρ. Αργυρούλα Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου και η αρχαιολόγος Ελένη Χρυσοπούλου, υπεύθυνη για τις αρχαιότητες της Σκιάθου. Το μεγάλο σύνολο κεραμικής των κλασικών χρόνων που βρέθηκε κάτω από στρώμα καταστροφής κεράμων πλησίον του οχυρωματικού τείχους και ένας λακκοειδής τάφος των αρχών του 4ου αι. π.Χ., επιβεβαιώνουν την υπόθεση ότι η «Κεφάλα» ήταν κατοικημένη μέχρι και τους όψιμους κλασικούς χρόνους. Εν τούτοις, η κορυφή του πλατώματος συνέχισε να βρίσκεται σε χρήση και κατά την ελληνιστική περίοδο. Στη νότια πλευρά του πλατώματος του οικισμού ήρθαν στο φως δύο κτήρια της αρχαϊκής εποχής. Στα νοτιοδυτικά του οικισμού ανασκάφηκαν δύο παιδικοί εγχυτρισμοί αρχαϊκών χρόνων και ένας κιβωτιόσχημος τάφος.

http://efamagvolos.culture.gr/Skiathos.html

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh3560.jsp?obj_id=24656

Σκόπελος

Η νήσος Πεπάρηθος, η σημερινή Σκόπελος, ήταν ίσως η σημαντικότερη από «τάς πρό τñς Μαγνησίας νήσους», όπως ονομάζει τις Βόρειες Σποράδες ο Στράβων στα «Γεωγραφικά» του (ΙΧ, 5, 16). Τα αρχαιότερα μέχρι τώρα γνωστά ίχνη κατοίκησης της νήσου εντοπίζονται στη θέση «Στάφυλος» και ανάγονται στη μυκηναϊκή εποχή (16ος-14ος αι. π.Χ.).

Τα ευρήματα αυτά, αλλά και το τοπωνύμιο της περιοχής που διατηρήθηκε μέσα στους αιώνες, παραπέμπουν στο μυθικό οικιστή της νήσου, τον Στάφυλο, γιο του Διονύσου και της Αριάδνης και εγγονό του Μίνωα. Το όνομά της η νήσος το οφείλει στον Πεπάρηθο, τον αδελφό του Σταφύλου. Η νήσος Πεπάρηθος βρισκόταν σε κομβικό σημείο των σημαντικών θαλάσσιων δρόμων που ήδη από την πρώιμη εποχή της ναυσιπλοΐας και των μυθικών εκστρατειών, της Αργοναυτικής και της Τρωικής, συνέδεαν όχι μόνο τη Θεσσαλία με τη Μικρά Ασία και τον Εύξεινο Πόντο, αλλά και το Νότιο με το Βόρειο Αιγαίο. Χάρη στην προνομιούχο γεωγραφική της θέση αναπτύχθηκε σε αξιόλογη ναυτική και εμπορική δύναμη.

Ο πεπαρήθιος οίνος συντέλεσε στην εύρωστη οικονομία του νησιού κατά την αρχαϊκή, την κλασική και την πρώιμη ελληνιστική εποχή. Αποτελούσε το βασικό προϊόν του εξαγωγικού εμπορίου της νήσου, κυρίως προς τον Εύξεινο Πόντο, αλλά και προς άλλες αγορές της Ανατολικής Μεσογείου, όπως η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η οινοπαραγωγική δραστηριότητα των Πεπαρηθίων και μαρτυρείται από αρκετούς αρχαίους συγγραφείς και τεκμηριώνεται από τα νομίσματα της, που έχουν παραστάσεις σταφυλιών. Αυτή η δραστηριότητα επιβεβαιώνεται επίσης από τον εντοπισμό και την έρευνα τριών αγροκτημάτων στις περιοχές του Σταφύλου, του Αγνώντα και του Πανόρμου.

http://efamagvolos.culture.gr/Skopelos.html

To Ασκληπιείο της Πεπαρήθου

Το Ασκληπιείο της Πεπαρήθου βρισκόταν στη θέση της σημερινής πόλης της Σκοπέλου. Ανάγεται στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. Η κύρια περίοδος λειτουργίας του ήταν κατά τον 4ο  αιώνα π.Χ. και την ελληνιστική περίοδο, ενώ η χρήση του κτιρίου συνεχίστηκε μέχρι την πρώιμη βυζαντινή περίοδο.

Βρισκόταν  έξω από την πόλη στην εξοχή, κοντά στη θάλασσα και σε μια πηγή με καλό νερό. Η τοποθεσία ήταν ιδανική για τη λειτουργία ενός Ασκληπιείου, που θα μπορούσε να εξυπηρετεί τους λατρευτές, τους ασθενείς και ίσως τους ναυτικούς που έφθαναν με τα πλοία τους στο λιμάνι της Πεπαρήθου. Το Μνημείο άρχισε να ανασκάπτεται για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ενώ οι ανασκαφές συνεχίστηκαν σε μικρή κλίμακα κατά τις δεκαετίες του 1980, του 1990 και του 2000. Αποκαλύφθηκε μεγάλο τμήμα της νότιας πλευράς ενός κτιρίου, πιθανότατα μιας τετράγωνης στοάς, που περιλαμβάνει κάποια δωμάτια και τις βάσεις μιας κιονοστοιχίας, αλλά και μέρος της εσωτερικής αυλής του ιερού.

Στο Ασκληπιείο ανακαλύφθηκαν ένας βωμός για θυσίες και προσφορές, πολλά τμήματα μαρμάρινων αναθηματικών στηλών και αγαλμάτων, κυρίως μικρών παιδιών, μια μαρμάρινη βάση αγάλματος που φέρει επιγραφή με τα ονόματα του Ασκληπιού και των αναθετών, μερικά τμήματα πήλινων ειδωλίων, πολλές πήλινες αγνύθες (υφαντικά βάρη), καθώς και πολλά αργυρά και χάλκινα νομίσματα από διαφορετικές αρχαίες πόλεις.  Ευρήματα, όπως ορισμένα τμήματα κεραμιδιών στέγης που φέρουν σφραγίσματα με τις επιγραφές: ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ, ΙΕΡΟΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΣ, επιβεβαιώνουν την ταύτιση του ιερού ως Ασκληπιείου και τη μεγάλη του φήμη.

                                            http://efamagvolos.culture.gr/Skopelos.html

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh3560.jsp?obj_id=24691

Αλόννησος

Η νήσος Ίκος βρίσκεται στο πιο στρατηγικό και νευραλγικό σημείο του θαλάσσιου δρόμου που ξεκινά από το Βόρειο Αιγαίο και καταλήγει στις Κυκλάδες και την Κρήτη. Ήταν γνωστή στην αρχαιότητα για την εκτεταμένη αμπελοκαλλιέργεια και την παραγωγή κρασιού, όπως μαρτυρεί και η εύρεση πολλών αμφορέων που έφεραν στις λαβές τους σφραγίσματα με την επιγραφή ΙΚΙΟΝ, δηλαδή «Προϊόν της Ίκου».

Τον 8° αι. π.Χ. οι Χαλκιδείς ίδρυσαν αποικία στο νησί. Κατά την κλασική εποχή στην Ίκο υπήρχαν δύο πόλεις που όμως αποτελούσαν ενιαίο κράτος με κοινό νόμισμα. Μετά τους Περσικούς πολέμους, η Ίκος και η ευρύτερη περιοχή της ήταν ενεργό μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Υπήρχαν δύο αρχαίες πόλεις στο νησί που βρίσκονταν η μια στη χερσόνησο "Κοκκινόκαστρο" και η άλλη στη θέση "Αγ. Ιωάννης", κοντά στο Παλιό Χωριό.

 Τα νομίσματα της Ίκου έφεραν την επιγραφή IKIΩN και απεικόνιζαν τον Ποσειδώνα, προστάτη των θαλασσινών, με σύμβολά του την τρίαινα και τα δελφίνια.

http://efamagvolos.culture.gr/Alonnisos.html

Το ναυάγιο της νήσου Περιστέρας Αλοννήσου

Το ναυάγιο της νήσου Περιστέρας Αλοννήσου ανακαλύφθηκε το 1985 από τον επαγγελματία αλιέα Δημήτριο Μαυρίκη σε βάθος 22-33 μέτρων στη δυτική πλευρά της νήσου Περιστέρας που εκτείνεται ανατολικά της Αλοννήσου. Διερευνήθηκε ανασκαφικά από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων υπό τη διεύθυνση της καταδυόμενης αρχαιολόγου Δρ. Ελπίδας Χατζιδάκι κατά τα έτη 1992-93 και 1999. Η ανακάλυψη του ναυαγίου υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική, γιατί άλλαξε την επικρατούσα έως τότε άποψη για τα μεγέθη των εμπορικών πλοίων της κλασικής περιόδου και κατέδειξε τη ναυπήγηση πλοίων πολύ μεγαλύτερης χωρητικότητας.

Το πολύ καλά διατηρημένο ναυάγιο έγινε  αυτό το καλοκαίρι με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού επισκέψιμος υποθαλάσσιος αρχαιολογικός χώρος. Το πλοίο βυθίστηκε μεταξύ του 425 και 415 π.Χ. Μετέφερε εμπόρευμα κρασιού από τις οινοπαραγωγικές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπως η Μένδη στη Χαλκιδική και τα νησιά των Σποράδων, Σκόπελος και Αλόννησος. Ο χρόνος και τα θαλάσσια ρεύματα το επηρέασαν ελάχιστα και έτσι ακόμη και σήμερα βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση.

Ο χώρος του ναυαγίου απαρτίζεται κυρίως από μία μεγάλη συγκέντρωση ακέραιων αμφορέων. Ο συνολικός αριθμός των αμφορέων του φορτίου, πριν τελικά ναυαγήσει σε εκείνο το σημείο, ανερχόταν στους 4.200.

http://efamagvolos.culture.gr/Alonnisos.html

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh3560.jsp?obj_id=19848

Οι Βόρειες Σποράδες στο Διαδίκτυο

Για Σκιάθο:

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=24656

http://efamagvolos.culture.gr/Skiathos.html

http://atlasthessalias.culture.gr/--------5.html

http://extras.ha.uth.gr/skiathos/gr/index.php

https://www.youtube.com/watch?v=Tnioz9-_vq4

Για Σκόπελο:

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=24691

http://efamagvolos.culture.gr/Skopelos.html

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=24692

 

Για Αλόννησο:

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=19848

http://efamagvolos.culture.gr/Alonnisos.html

http://atlasthessalias.culture.gr/----.html

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh352.jsp?obj_id=24664

https://www.youtube.com/watch?v=dv5lYkBU37Q

https://www.youtube.com/watch?v=SmeIgYMX1qI